Your Site Title

Wat betreft de invloed op de bodem kunnen er drie groepen groenbemesters worden onderscheiden:

1. met veel wortels. Granen en grassen hebben veel wortels, vlinderbloemigen vaak zeer weinig. Engels raaigras heeft een uitgebreid wortelstelsel en is op slemgevoelige grond aan te bevelen.

2. met veel loof. Bijv. kruisbloemigen. Dragen weinig bij aan bodemstructuur en humusopbouw, maar kunnen op korte termijn wel het bodemleven stimuleren.

3. met een penwortel. Kruisbloemigen hebben een duidelijke penwortel, maar weinig overige wortels. De penwortel breekt de grond niet of nauwelijks los, maar maakt gebruik van bestaande(worm)gangen.

Wat betreft geschiktheid per bodemsoort zijn te onderscheiden:

1. alle grondsoorten: gele mosterd, bladrammenas, rogge en Italiaans raaigras.

2. zavel en klei: hopperupsklaver, alexandrijnse klaver en wikken.

3. zand: lupine, serradelle en tagetes

Bladrijke groenbemesters zoals italiaans raaigras, gele mosterd en bladrammes moeten niet in te natte grond worden ondergewerkt. Er ontstaat bij de vertering luchtgebrek en dat geeft aanleiding tot blauwe plekken in de grond die voor de groei in het volgende jaar sterk remmend zijn.

Groenbemesters op zandgrond, zoals rogge, kunnen in het voorjaar veel vocht onttrekken en moeten tijdig ondergewerkt worden.

Wintertarwe: italiaans raaigras zaaien van half maart tot begin mei, rietzwenkgras zaaien van december tot februari, engels raaigras zaaien van half februari tot half april en bij een gewas met zwaar loof zaaien begin februari tot eind maart, rode en witte klaver zaaien van begin maart tot half april, perzische klaver zaaien tot half april.

Wintergerst en bladarme tarwerassen: rietzwenkgras zaaien van december tot februari, engels raaigras zaaien van eind februari tot half april, rode klaver zaaien van begin maart tot half april, perzische klaver zaaien tot half april, italiaans raaigras zaaien van begin maart tot half mei.

Zomertarwe: engels raaigras, direct zaaien bij het zaaien van de tarwe, rode klaver zaaien van begin maart tot half april, perzische klaver zaaien van begin april tot begin mei, italiaans raaigras zaaien van begin april tot half mei

Zomergerst en haver: engels raaigras zaaien tegelijk met gerst of haver, grootbladige witte klaver zaaien van begin maart tot half april, perzische klaver zaaien van begin april tot begin mei, italiaans raaigras zaaien van half april tot half mei.

Vlas: engels raaigras, rietzwenkgras en witte cultuurklaver zaaien tegelijk met het vlas.

Erwten en velbonen: engels raaigras zaaien tegelijk met de erwten of bonen, rietzwenkgras zaaien tegelijk met de erwten of bonen, witte cultuurklaver zaaien tegelijk met de erwten of bonen, engels raaigras zaaien van begin tot half april.

Rode klaver of een gras/klaver mengsel kan in alle granen behalve haver worden gezaaid tussen het uitstoelen en het sluiten van het gewas.

De zaai na de oogst van granen in de stoppel moet zo vroeg mogelijk gebeuren en niet na half september; alleen rogge kan nog later worden gezaaid. Engels raaigras kan tot half augustus worden gezaaid, italiaans raaigras tot eind augustus, westerwolds raaigras tot begin september, rogge tot eind oktober, phacelia tot begin augustus, gele mosterd tot eind september, bladrammenas tot begin september en tagetes tot eind juli.

Naar de voordelen van het telen van mengsels is nog weinig onderzoek gedaan, maar daar liggen wel mogelijkheden. Het is bijvoorbeeld mogelijk om een snel kiemende onkruidonderdrukkende kruisbloemige te combineneren met een grasachtige die veel wortels vormt, maar slecht onkruid onderdrukt. Ook een combinatie van een wortelvormend graan en een stikstofbindende vlinderbloemige is een mogelijkheid. Uit proeven is gebleken dat mengsels beter presteren op drogestofopbrengst. In een Duitse vergelijking scoorden verschillende mengsels tussen de 30 en 80% hoger in drogestofopbrengst ten opzichte van gele mosterd. Mengsels binden meer koolstof, benutten het water beter, hebben een hogere stressresistentie en verhogen de diversiteit van het bodemleven.

Verlies zo min mogelijk tijd met inzaaien. Bestel zaaizaad op tijd. Bij (wortel)onkruidendruk is een stoppelperiode zinvol. Bedenk wel dat elke groeidag er één is. Veel groenbemestersoorten worden het beste nog in augustus ingezaaid. "Een dag in augustus is een week in september". 

-Moet biologisch zijn: Alexandrijnse klaver, bladrammenas, gele mosterd, japanse haver, haver, perzische klaver, zomerwikke

-Mag gangbaar zijn (ontheffing hoeft niet te worden aangevraagd): Phacelia, winterwikke, zonnebloem en vlas

-Eerst ontheffing aanvragen: Niger, tillage radish, boekweit, borage en inkarnaatklaver

Tillage Rettich (TR) is een kruisbloemige die een zeer dikke penwortel vormt. Er wordt gezegd dat deze wortel verdichte bodemlagen los kan maken. Dat is maar beperkt het geval. Een sterk verdichte laag wordt niet doorbroken. Bij een verdichte laag met enige poriën kan de wortel wel in deze poriën groeien en vergroten. Tillage Rettich is een goede groenbemester op verdichte gronden met een hoge pH-waarde die door bijvoorbeeld woelen los gemaakt zijn. De dikke penwortel verhindert inzakken van de losgemaakte grond. Belangrijk is dat de penwortel de belangrijkste wortel is. De zijwortels zijn teer en dragen weinig bij aan bodemstructuur of humusopbouw.

Tillage Rettich is te vergelijken met lupine, maar lupine is voor zure grond en Tillage Rettich voor alkalische. Tillage Rettich maakt deel uit van het Solarigol mengsel van TerraLife. Tillage Rettich vriest in de winter dood.

Er is geen groenbemester die alle schadelijke aaltjes bestrijdt. Groenbemestermengsels hebben in vele opzichten de voorkeur, maar een soort in het mengsel kan toch veel schade aanrichten omdat aaltjes hun groenbemester specifiek uitkiezen. De groenbemesterkeuze vergt dus veel aandacht.

Bietencysteaaltjes: multiresistente bladrammenas Doublet Plus van LG seeds geeft de hoogste bestrijding van bietencysteaaltjes (BCA1; >90% afname), M. chitwoodi, fallax en hapla en het tabaksratelvirus. Bladrammenas Final Plus is BCA-1. Vermijd bladrammenas- en mosterdrassen die niet resistent zijn voor bietencysteaaltjes, klaver, wikken, daikon (tillage) rammenas, bruine en Ethiopische mosterd en boekweit.

Wortelknobbelaaltjes: tegen M. chitwoodi en ook M. fallax en M. hapla is Doublet Plus de aangewezen bestrijder. Ook Terranova Plus en Nemaradux bestrijden wortelknobbelaaltjes. Vermijd Gele/ bruine/ Ethiopische mosterd, Italiaans raaigras, Japanse haver, rogge, klavers, wikken en boekweit.

Wortellesieaaltjes:Tagetes patula geeft een actieve doding van Pratylenchus penetrans. Japanse haver geeft eenzelfde en beperkte afname als zwarte braak. Vermijd bladrammenas, gele mosterd, vlinderbloemigen, Italiaans raaigras en rogge.

Vrijlevende aaltjes: bladrammenas en gele mosterd geven een beperkte vermeerdering van vrijlevende wortelaaltjes. Vermijd grasgroenbemesters.

Stengelaaltjes: Grasgroenbemesters geven een beperkte vermeerdering van stengelaaltjes. Vermijd Gele/ bruine/ Ethiopische mosterd, klaver, wikken, luzerne, boekweit, nyger, deder.

Maïswortelknobbelaaltje vermeerdert zich op alle grassen. Bladrammenas, gele mosterd en phacelia hebben er geen invloed op.

Koopmans, C. en G.J. van der Burgt, 2001. Mineralenbenutting in de biologische landbouw. Louis Bolk Instituut, Driebergen.

Overige bronnen: Naturim.nl, Akkerwijzer.nl, LGseeds.nl, Delphy.nl.